Dopamina

Dopamina to związek organiczny, który jest uwalniany w naszym organizmie przez specjalne neurony ośrodkowego układu nerwowego zwane dopaminergicznymi. Może pełnić różne funkcje, w zależności od otoczenia, w którym działa:

W tak zwanym układzie pozapiramidowym odpowiada za napięcie mięśni. Upośledzenie działalności dopaminy w układzie pozapiramidowym to zespół hipokinetyczno-hipertoniczny, powszechnie znany jako parkinsonizm (drżenie rąk, charakterystycznie pochylona postawa). Dysfunkcja części istoty czarnej prowadzi do degeneracji neuronów dopaminergicznych.

W układzie limbicznym (układ odpowiedzialny za procesy emocjonalne, to z jego pomocą tworzy się twoja reakcja ucieczki na widok olbrzymiego pająka) odpowiada za emocje, ale także za  bardziej skomplikowane czynności psychiczne.

W podwzgórzu wpływa na regulację wydzielania hormonów, np. prolaktyny.

Czy wiesz, że…

Pobudzenie receptorów dopaminergicznych u zwierząt za pomocą apomorfiny czy amfetaminy skutkuje dużą aktywnością ruchową, przyczynia się także do wzmożonych zachowań stereotypowych, czyli często powtarzających się: zwierzęta chodzą po klatce, obwąchują te same przedmioty itd.

Zbyt duża ilość dopaminy u człowieka, występująca np. na wskutek podania leków pobudzających powoduje zaburzenia psychotyczne. Naukowcy doszli więc do wniosku, że jedną z przyczyn halucynacji i innych objawów towarzyszących schizofrenii jest właśnie nadczynność układu dopaminergicznego. Przypuszczenia potwierdziły się w momencie podania schizofrenikom specjalnych neuroleptyków, które blokują receptory dopaminy - większość objawów psychotycznych ustąpiła. W ten sposób powstał pierwszy w historii neuroleptyk, który zastosowano w lecznictwie schizofrenii – Largactil. Lek i jego późniejsze odpowiedniki antypsychotyczne powodują jednak mnóstwo skutków ubocznych, głównie chodzi o zaburzenia ruchowe: zespół parkinsonowski. Przyczyną dysfunkcji jest zwiększenie liczby receptorów D₂ w jądrze ogoniastym wskutek stosowania ich antagonisty.

Naukowcy wykazali, że dysfunkcja receptorów D₂ pojawia się także u osób cierpiących na fobie społeczną. Istnieje hipoteza, że fobia społeczna jest związana z patologicznie niższą aktywnością układu dopaminergicznego.

W czerwcowym National Geographic Deutschland możemy przeczytać o najnowszych badaniach dotyczących dopaminy. To czy jesteś raczej śmiałą czy tchórzliwą osobą jest związane z zawartością dopaminy w twoim mózgu.  Osoba z niedoborem tego neuroprzekaźnika oprócz tego, ze jest narażona na chorobę Parkinsona,  często bywa apatyczna i nie wykazuje zaangażowania, cierpi z powodu braku chęci do podjęcia inicjatywy.

To czy ktoś jest rządny przygód czy raczej reprezentuje typ kanapowego leniucha i przeraża go wizja np. sportów w ekstremalnych nie jest całkowicie zależne od ilości dopaminy, ponieważ wiele zależy od tego jak nasz mózg, czyli my sami,  postrzega daną sytuację. Dla Felixa Baumgartnera każdy skok na bungee z samolotu będzie dziecinną igraszką, tymczasem dla nowicjusza taki lot stanowi ogromne wyzwanie, odbierane jako potencjalne niebezpieczeństwo. Ten przykład sugeruje, że każdy strach da się pokonać za pomocą powolnych ćwiczeń, przekraczanie granic własnego strachu to szansa na jego całkowite pokonanie (ale tylko tego irracjonalnego).

Źródło informacji: http://www.psychologienews.de/?p=3353
                           "Biologiczne mechanizmy zachowania się ludzi i zwierząt" B. Sadowski

                           "Fizjologia zwierząt i człowieka. Przewodnik do ćwiczeń" 

Źródło grafiki: : 1-3-7-trimetilxantina.tumblr.com